تنها در خانه ماندن کودکان درست است یا نه ؟
تنها در خانه ماندن کودکان درست است یا نه ؟
چندی پیش دو خردسال ۴ و ۹ ساله در حادثه آتش سوزی جان خود را از دست دادند. گزارش‌ها حاکی از آن است هنگام آتش سوزی والدین این کودکان در خانه نبوده‌اند و در آپارتمان نیز قفل بوده است، این تنها نمونه‌ای از صدها اتفاقات ناگواری است که برای کودکان تنها در خانه به وقوع می‌پیوندد.
یکی از مهمترین نگرانی و دلهره‌های والدین، تنها گذاشتن فرزندانشان در خانه است. بی گمان کودک، سرانجام روزی باید جدایی از والدین را تجربه کند و برای ساعات کوتاهی هم شده، تنها در خانه بماند، اما چطور می‌توان به کودک اعتماد و او را در خانه تنها رها کرد؟ آیا کودک می‌تواند تنها در خانه بماند؟ در چه سنی می‌توان کودک را در خانه تنها گذاشت؟ مقدار زمان مفید تنهایی کودک در خانه چه میزان است؟ تنها گذاشتن کودک با همسالان درست است یا نادرست؟ چه کودکی آمادگی حضور تنها در خانه را دارد؟ پیامدهای منفی جسمانی و روانی تنها ماندن کودک در خانه چیست؟
از چه سن و سالی کودک را تنها بگذاریم؟
اگر چه تنها گذاشتن کودک در خانه در سنین پایین هرگز توصیه نمی‌شود اما گاهی والدین بنابر شرایطی خاص، این کار را به عنوان آخرین راه حل انتخاب می‌کنند. فرمول خاصی برای تنها گذاشتن کودکان در خانه وجود ندارد، اما بی‌تردید سن و سال کودک یکی از مهمترین مؤلفه‌ها برای تصمیم‌گیری در این باره است. توجه به ویژگی‌های شخصیتی و سلامت روان کودک، بلوغ روانی، داشتن مهارت و توانایی وی برای مدیریت تنهایی و مراقبت از خویش و همچنین شرایط محیطی از جمله عواملی است که در تصمیم گیری قطعی نقش بسزایی دارد.
کودکانی که از تنهایی می‌ترسند و حتی در حضور خانواده تلاش می‌کنند از تنها ماندن در فضاهای مختلف خانه اجتناب کنند و یا کودکانی که بیش فعال‌اند و ممکن است از تنهایی به عنوان فرصتی برای پرداختن به فعالیتهای خطرآفرین استفاده کنند را هیچگاه نباید در خانه تنها گذاشت. به طور کلی روانشناسان معتقدند حدود سنی بالاتر از ۷ یا ۸ سالگی مناسب‌ترین زمان شروع تنها گذاشتن کودک در خانه است، اگر چه عده‌ای از کودکان را هرگز نمی‌توان قبل از ۱۰ و ۱۲ سالگی به تنها ماندن در خانه دعوت کرد.
پیامدهای منفی تنهایی در خانه
احتمال وقوع اتفاقات ناگوار و آسیب جسمانی کودک، یکی از مهمترین مشکلات مبرهن و آشکار تنها گذاشتن کودک در خانه است، چه بسا بسیاری از کودکان به خاطر فطرت کنجکاو و تجربه طلبشان در نبود والدین به سراغ رفتارهای خطرآفرین چون روشن کردن آتش، کار با وسائل برقی و … می‌روند و از آنجا که به اندازه بزرگسالان، توانایی‌های لازم برای مقابله با خطر و یا متوقف کردن حادثه را ندارند، بیشتر آسیب می‌بینند و حتی در برخی موارد جان خود را از دست می‌دهند. همچنین تنها ماندن کودک در خانه آسیب‌های جدی به سلامت روانی وی وارد می‌کند. کودکی که از تنهایی هراسناک است با تنها ماندن در خانه تجربه‌های تلخ و جبران ناپذیری خواهد داشت که روح لطیف او را جریحه‌دار و آسیب‌پذیر می‌کند. حضور کودک در خانه‌ای که هیچ کس نیست باعث تبلور احساس تنهایی و مورد بی‌توجهی قرارگرفتن در وی می‌شود. از سوی دیگر روان شناسان معتقدند تنهایی کودکان در خانه از جمله دلایل مؤثر بر ضعف و افت تحصیلی دانش‌آموزان است، هر چند این کودکان بیش از سایر کودکان در معرض خطر اعتیاد به سیگار، مواد مخدر، مواد الکلی و ابتلا به اختلالات روانی مانند ، اضطراب، استرس و انحرافات اخلاقی هستند.
چه کودکی می تواند تنها در خانه بماند
برخورداری از اعتماد به نفس کافی و سر نترس داشتن از جمله خصوصیات کودکی است که می‌تواند در خانه تنها بماند. معمولاً چنین کودکانی مهارتهای کلامی کافی برای برقراری ارتباط با دیگران را دارند و از بیان خواسته‌های خود خجالت نمی‌کشند، در برابر اتفاقات غیر منتظره، تحریک پذیر و ناآرام نیستند، قدرت بالایی در پذیرش خطاها و اشتباهاتشان دارند حتی اگر مورد بازخواست و سرزنش قرار گیرند، مشکلات را به طور مطلوب حل می‌کنند، در انجام کارها پیشقدم می‌شوند بدون آنکه کسی به آنها متذکر شود و یا یادآوری کند، مسئولیت پذیر هستند و با رضایت و افتخار عهده دار انجام کاری می‌شوند، در برابر فشار دوستان و دیگران جرات کافی برای مقاومت دارند و به خاطر ارتباط خوب و صمیمانه‌ای که با والدین خویش دارند می‌توانند تمامی احساسات، تفکرات، مشکلات و نگرانی‌های خویش را با والدینشان در میان بگذارند.
از سوی دیگر، قوانین خانه برای این دسته از کودکان کاملاً مشخص و شفاف است و آنان به خوبی می‌دانند مجاز به انجام چه کارهایی هستند و چه کارهایی را نباید انجام دهند. معمولاً این کودکان توانمند و مجهز به مهارتهای لازمه برای تنها ماندن در خانه هستند، مثلاً به راحتی و به طور صحیح می‌توانند نام، آدرس و شماره تلفن خودشان و یا محل کار والدینشان را بیان کنند. شماره پلیس ۱۱۰ را می‌دانند و برای در اختیار گذاشتن اطلاعات به آنان توانا هستند. آگاه به این مهم هستند که از ورود افراد مشکوک به منزل باید خودداری کنند. بیرون از منزل به‌تنهایی بازی نمی‌کنند. این کودکان می‌دانند هنگام حضور تنها در خانه، چگونه به تلفن و یا مراجعات به منزل پاسخ دهند و به هنگام کنجکاوی و پرسششان، چه اطلاعاتی را در اختیار دیگران حتی افراد آشنا قرار دهند. مطلع از شرایط اضطراری هستند و تلفن‌های پایگاه رسیدگی به بحران‌ها مانند آتش نشانی و اورژانش را به خوبی به خاطر دارند.
مدت زمان تنهایی کودک چقدر باشد؟
تنها گذاشتن کودک در زمان مقتضی و مناسب و با توجه به خصوصیات روحی و روانی وی نقش بسیار مهمی در فرآیند رشد کودک دارد. میزان تنهایی بسته به سطح تحمل تنهایی و ویژگی‌های شخصیتی کودک متفاوت است، اگر چه هرچقدر این زمان کوتاه‌تر باشد بهتر است، اما اصولاً نباید بیش از ۳ تا ۵ ساعت کودک را تنها گذاشت چرا که بیشتر از آن اصلاً به نفع کودک نیست. کودکان به لحاظ شخصیتی برای تنها ماندن در خانه به سه دسته تقسیم می‌شوند: دسته اول، کودکانی هستند که به سختی آمادگی تنها ماندن در خانه پیدا می‌کنند، کودکان وابسته، مبتلا به اختلال اضطراب جدایی و یا دارای والد بیمار از این گروهند و کمتر حاضر به تنهایی می‌شوند. دسته دوم کودکان مبتلا به استرس‌های مزمن و پنهان هستند که به تدریج به تنها ماندن در خانه عادت می‌کنند و برای این امر نیز نیازمند زمان زیادی برای پذیرش و سازگاری هستند و دسته سوم کودکان مستقل، جسور و دارای بالا هستند که به راحتی تنها ماندن در خانه را می‌پذیرند و از تنهایی هراسی به خود راه نمی‌دهند. اما تنها گذاشتن هر سه گروه از این کودکان، نیازمند تأمین و تدارک تمهیدات لازم است تا خطری را متوجه آنان نسازد.
تنهایی کودک در ابتدا باید کوتاه و در محیط کاملاً امن انجام بپذیرد تا کودک فرصت رشد هیجانی، استقلال طلبی، مسئولیت پذیری، تمرین انجام کار و افزایش تحمل در طول مدت تنهایی را کسب کند. تحمل تنهایی یکی از عوامل مؤثر در افزایش صبر کودک است و باعث می‌شود کودک اندک اندک به هویت فردی خویش واقف شود. سطح تحمل تنهایی در کودک را از حدود ۳ یا ۴ سالگی می‌توان تخمین زد، مثلاً می‌توانید به طور مستقیم از کودک پرسش کنید که چند دقیقه می‌تواند در خانه تنها بماند؟
پاسخ کودک به این سؤال را جدی بگیرید و هرگز او را مجبور به تحمل تنهایی فراتر از ظرفیتش نکنید، حتی اگر مطمئن به آمادگی او برای تنها در خانه هم هستید، هیچ گاه تا زمانی که خود کودک تمایل خویش به انجام این کار را مطرح نکرده و یا از تنها ماندن ابراز ناراحتی می‌کند، او را در خانه تنها نگذارید. در حقیقت خواست و میل کودک در این مورد نقش بسیار تعیین کننده‌ای دارد. کنار آمدن کودک با مساله تنها ماندن در خانه، تنها یک روی سکه است در روی دیگر این سکه والدین باید مراقبتهای جدی‌تری را در زمان تنهایی کودک در خانه در نظر داشته باشند چه بسا بسیاری از کودکان کنجکاو هستند و متمایلند همه چیز را تجربه کنند و چه فرصت مغتنمی برای کودک است که به زمان تنهایی در خانه، به کندوکاو موضوعاتی بپردازد که در حضور والدین امکان انجام آنها حداقل و یا غیر ممکن است.
تنها گذاشتن بیش از دو کودک باهم
گاهی اوقات والدین مجبورند چند کودک را در منزل تنها بگذارند که این وضعیت ملاحضات امنیتی خاص خودش را دارد؛ در این خصوص تفاوت سنی کودکان، همجنس بودن و یا غیر همجنس بودن و نسبت کودکان با هم بسیار حائز اهمیت است. کنجکاوی و تجسس‌های جنسی بچه‌ها به خصوص در سنین پیش از دبستان بسیار شایع است به همین دلیل توصیه می‌کنیم پیش از تنها گذاشتن کودک با خواهر و برادر و یا همسالان، درباره مسائل جنسی، بخصوص در مورد حریم بدن با کودک صحبت کنید و او را تحت آموزش‌های حفاظتی و امنیتی قرار دهید.
از سوی دیگر، هنگام تنها گذاشتن چند کودک در خانه، بهتر است به آنها هشدار دهید که در صورت بگو مگو یا مشاجره و یا ارتکاب رفتار خطایی، از اشتباهاتشان چشم پوشی نخواهید کرد و فارغ از علت و چرایی هر دو را تنبیه خواهید نمود، چه بسا گاهی اوقات دعواهای کودکانه به هنگام تنهایی در خانه، نتایج تلخ و غیرقابل باوری را به بار می‌آورد./سلامت آنلاین
نوشته اولین بار در پدیدار شد.
تنها در خانه ماندن کودکان درست است یا نه ؟
چندی پیش دو خردسال ۴ و ۹ ساله در حادثه آتش سوزی جان خود را از دست دادند. گزارش‌ها حاکی از آن است هنگام آتش سوزی والدین این کودکان در خانه نبوده‌اند و در آپارتمان نیز قفل بوده است، این تنها نمونه‌ای از صدها اتفاقات ناگواری است که برای کودکان تنها در خانه به وقوع می‌پیوندد.
یکی از مهمترین نگرانی و دلهره‌های والدین، تنها گذاشتن فرزندانشان در خانه است. بی گمان کودک، سرانجام روزی باید جدایی از والدین را تجربه کند و برای ساعات کوتاهی هم شده، تنها در خانه بماند، اما چطور می‌توان به کودک اعتماد و او را در خانه تنها رها کرد؟ آیا کودک می‌تواند تنها در خانه بماند؟ در چه سنی می‌توان کودک را در خانه تنها گذاشت؟ مقدار زمان مفید تنهایی کودک در خانه چه میزان است؟ تنها گذاشتن کودک با همسالان درست است یا نادرست؟ چه کودکی آمادگی حضور تنها در خانه را دارد؟ پیامدهای منفی جسمانی و روانی تنها ماندن کودک در خانه چیست؟
از چه سن و سالی کودک را تنها بگذاریم؟
اگر چه تنها گذاشتن کودک در خانه در سنین پایین هرگز توصیه نمی‌شود اما گاهی والدین بنابر شرایطی خاص، این کار را به عنوان آخرین راه حل انتخاب می‌کنند. فرمول خاصی برای تنها گذاشتن کودکان در خانه وجود ندارد، اما بی‌تردید سن و سال کودک یکی از مهمترین مؤلفه‌ها برای تصمیم‌گیری در این باره است. توجه به ویژگی‌های شخصیتی و سلامت روان کودک، بلوغ روانی، داشتن مهارت و توانایی وی برای مدیریت تنهایی و مراقبت از خویش و همچنین شرایط محیطی از جمله عواملی است که در تصمیم گیری قطعی نقش بسزایی دارد.
کودکانی که از تنهایی می‌ترسند و حتی در حضور خانواده تلاش می‌کنند از تنها ماندن در فضاهای مختلف خانه اجتناب کنند و یا کودکانی که بیش فعال‌اند و ممکن است از تنهایی به عنوان فرصتی برای پرداختن به فعالیتهای خطرآفرین استفاده کنند را هیچگاه نباید در خانه تنها گذاشت. به طور کلی روانشناسان معتقدند حدود سنی بالاتر از ۷ یا ۸ سالگی مناسب‌ترین زمان شروع تنها گذاشتن کودک در خانه است، اگر چه عده‌ای از کودکان را هرگز نمی‌توان قبل از ۱۰ و ۱۲ سالگی به تنها ماندن در خانه دعوت کرد.
پیامدهای منفی تنهایی در خانه
احتمال وقوع اتفاقات ناگوار و آسیب جسمانی کودک، یکی از مهمترین مشکلات مبرهن و آشکار تنها گذاشتن کودک در خانه است، چه بسا بسیاری از کودکان به خاطر فطرت کنجکاو و تجربه طلبشان در نبود والدین به سراغ رفتارهای خطرآفرین چون روشن کردن آتش، کار با وسائل برقی و … می‌روند و از آنجا که به اندازه بزرگسالان، توانایی‌های لازم برای مقابله با خطر و یا متوقف کردن حادثه را ندارند، بیشتر آسیب می‌بینند و حتی در برخی موارد جان خود را از دست می‌دهند. همچنین تنها ماندن کودک در خانه آسیب‌های جدی به سلامت روانی وی وارد می‌کند. کودکی که از تنهایی هراسناک است با تنها ماندن در خانه تجربه‌های تلخ و جبران ناپذیری خواهد داشت که روح لطیف او را جریحه‌دار و آسیب‌پذیر می‌کند. حضور کودک در خانه‌ای که هیچ کس نیست باعث تبلور احساس تنهایی و مورد بی‌توجهی قرارگرفتن در وی می‌شود. از سوی دیگر روان شناسان معتقدند تنهایی کودکان در خانه از جمله دلایل مؤثر بر ضعف و افت تحصیلی دانش‌آموزان است، هر چند این کودکان بیش از سایر کودکان در معرض خطر اعتیاد به سیگار، مواد مخدر، مواد الکلی و ابتلا به اختلالات روانی مانند ، اضطراب، استرس و انحرافات اخلاقی هستند.
چه کودکی می تواند تنها در خانه بماند
برخورداری از اعتماد به نفس کافی و سر نترس داشتن از جمله خصوصیات کودکی است که می‌تواند در خانه تنها بماند. معمولاً چنین کودکانی مهارتهای کلامی کافی برای برقراری ارتباط با دیگران را دارند و از بیان خواسته‌های خود خجالت نمی‌کشند، در برابر اتفاقات غیر منتظره، تحریک پذیر و ناآرام نیستند، قدرت بالایی در پذیرش خطاها و اشتباهاتشان دارند حتی اگر مورد بازخواست و سرزنش قرار گیرند، مشکلات را به طور مطلوب حل می‌کنند، در انجام کارها پیشقدم می‌شوند بدون آنکه کسی به آنها متذکر شود و یا یادآوری کند، مسئولیت پذیر هستند و با رضایت و افتخار عهده دار انجام کاری می‌شوند، در برابر فشار دوستان و دیگران جرات کافی برای مقاومت دارند و به خاطر ارتباط خوب و صمیمانه‌ای که با والدین خویش دارند می‌توانند تمامی احساسات، تفکرات، مشکلات و نگرانی‌های خویش را با والدینشان در میان بگذارند.
از سوی دیگر، قوانین خانه برای این دسته از کودکان کاملاً مشخص و شفاف است و آنان به خوبی می‌دانند مجاز به انجام چه کارهایی هستند و چه کارهایی را نباید انجام دهند. معمولاً این کودکان توانمند و مجهز به مهارتهای لازمه برای تنها ماندن در خانه هستند، مثلاً به راحتی و به طور صحیح می‌توانند نام، آدرس و شماره تلفن خودشان و یا محل کار والدینشان را بیان کنند. شماره پلیس ۱۱۰ را می‌دانند و برای در اختیار گذاشتن اطلاعات به آنان توانا هستند. آگاه به این مهم هستند که از ورود افراد مشکوک به منزل باید خودداری کنند. بیرون از منزل به‌تنهایی بازی نمی‌کنند. این کودکان می‌دانند هنگام حضور تنها در خانه، چگونه به تلفن و یا مراجعات به منزل پاسخ دهند و به هنگام کنجکاوی و پرسششان، چه اطلاعاتی را در اختیار دیگران حتی افراد آشنا قرار دهند. مطلع از شرایط اضطراری هستند و تلفن‌های پایگاه رسیدگی به بحران‌ها مانند آتش نشانی و اورژانش را به خوبی به خاطر دارند.
مدت زمان تنهایی کودک چقدر باشد؟
تنها گذاشتن کودک در زمان مقتضی و مناسب و با توجه به خصوصیات روحی و روانی وی نقش بسیار مهمی در فرآیند رشد کودک دارد. میزان تنهایی بسته به سطح تحمل تنهایی و ویژگی‌های شخصیتی کودک متفاوت است، اگر چه هرچقدر این زمان کوتاه‌تر باشد بهتر است، اما اصولاً نباید بیش از ۳ تا ۵ ساعت کودک را تنها گذاشت چرا که بیشتر از آن اصلاً به نفع کودک نیست. کودکان به لحاظ شخصیتی برای تنها ماندن در خانه به سه دسته تقسیم می‌شوند: دسته اول، کودکانی هستند که به سختی آمادگی تنها ماندن در خانه پیدا می‌کنند، کودکان وابسته، مبتلا به اختلال اضطراب جدایی و یا دارای والد بیمار از این گروهند و کمتر حاضر به تنهایی می‌شوند. دسته دوم کودکان مبتلا به استرس‌های مزمن و پنهان هستند که به تدریج به تنها ماندن در خانه عادت می‌کنند و برای این امر نیز نیازمند زمان زیادی برای پذیرش و سازگاری هستند و دسته سوم کودکان مستقل، جسور و دارای بالا هستند که به راحتی تنها ماندن در خانه را می‌پذیرند و از تنهایی هراسی به خود راه نمی‌دهند. اما تنها گذاشتن هر سه گروه از این کودکان، نیازمند تأمین و تدارک تمهیدات لازم است تا خطری را متوجه آنان نسازد.
تنهایی کودک در ابتدا باید کوتاه و در محیط کاملاً امن انجام بپذیرد تا کودک فرصت رشد هیجانی، استقلال طلبی، مسئولیت پذیری، تمرین انجام کار و افزایش تحمل در طول مدت تنهایی را کسب کند. تحمل تنهایی یکی از عوامل مؤثر در افزایش صبر کودک است و باعث می‌شود کودک اندک اندک به هویت فردی خویش واقف شود. سطح تحمل تنهایی در کودک را از حدود ۳ یا ۴ سالگی می‌توان تخمین زد، مثلاً می‌توانید به طور مستقیم از کودک پرسش کنید که چند دقیقه می‌تواند در خانه تنها بماند؟
پاسخ کودک به این سؤال را جدی بگیرید و هرگز او را مجبور به تحمل تنهایی فراتر از ظرفیتش نکنید، حتی اگر مطمئن به آمادگی او برای تنها در خانه هم هستید، هیچ گاه تا زمانی که خود کودک تمایل خویش به انجام این کار را مطرح نکرده و یا از تنها ماندن ابراز ناراحتی می‌کند، او را در خانه تنها نگذارید. در حقیقت خواست و میل کودک در این مورد نقش بسیار تعیین کننده‌ای دارد. کنار آمدن کودک با مساله تنها ماندن در خانه، تنها یک روی سکه است در روی دیگر این سکه والدین باید مراقبتهای جدی‌تری را در زمان تنهایی کودک در خانه در نظر داشته باشند چه بسا بسیاری از کودکان کنجکاو هستند و متمایلند همه چیز را تجربه کنند و چه فرصت مغتنمی برای کودک است که به زمان تنهایی در خانه، به کندوکاو موضوعاتی بپردازد که در حضور والدین امکان انجام آنها حداقل و یا غیر ممکن است.
تنها گذاشتن بیش از دو کودک باهم
گاهی اوقات والدین مجبورند چند کودک را در منزل تنها بگذارند که این وضعیت ملاحضات امنیتی خاص خودش را دارد؛ در این خصوص تفاوت سنی کودکان، همجنس بودن و یا غیر همجنس بودن و نسبت کودکان با هم بسیار حائز اهمیت است. کنجکاوی و تجسس‌های جنسی بچه‌ها به خصوص در سنین پیش از دبستان بسیار شایع است به همین دلیل توصیه می‌کنیم پیش از تنها گذاشتن کودک با خواهر و برادر و یا همسالان، درباره مسائل جنسی، بخصوص در مورد حریم بدن با کودک صحبت کنید و او را تحت آموزش‌های حفاظتی و امنیتی قرار دهید.
از سوی دیگر، هنگام تنها گذاشتن چند کودک در خانه، بهتر است به آنها هشدار دهید که در صورت بگو مگو یا مشاجره و یا ارتکاب رفتار خطایی، از اشتباهاتشان چشم پوشی نخواهید کرد و فارغ از علت و چرایی هر دو را تنبیه خواهید نمود، چه بسا گاهی اوقات دعواهای کودکانه به هنگام تنهایی در خانه، نتایج تلخ و غیرقابل باوری را به بار می‌آورد./سلامت آنلاین
نوشته اولین بار در پدیدار شد.
تنها در خانه ماندن کودکان درست است یا نه ؟